Η εμφάνιση κρίσεων πανικού αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες για την προσέλευση ανθρώπων σε ειδικούς ψυχικής υγείας. Η αιφνίδια έναρξη, τα θορυβώδη συμπτώματα και η δυσφορία που προκαλούν οδηγούν συνήθως στη άμεση αναζήτηση βοήθειας. Παρόλα αυτά η κρίση πανικού ενέχει και μια υπαρξιακή διάσταση. Εσωτερικές ψυχικές συγκρούσεις που αφορούν σημαντικά θέματα, για διάφορους λόγους παραμένουν ασυνείδητες και βρίσκουν έκφραση στο σώμα.
Συμπτώματα-συνήθης αντιμετώπιση
Τα κύρια συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι τα εξής:
- Αίσθημα παλμών
- Αίσθημα πνιγμονής
- Θωρακικό άλγος
- Ζάλη και αίσθημα λιποθυμίας
- Αποπραγματοποίηση
- Αποπροσωποποίηση
- Φόβος θανάτου, απώλειας ελέγχου,ή «τρέλας»
Τα σημαντικά χαρακτηριστικά των κρίσεων πανικού είναι ότι το άγχος εγκαθίσταται και εξελίσσεται γρήγορα, τα συμπτώματα είναι σοβαρά, και το ότι το άτομο φοβάται κάποια καταστροφική έκβαση.
Οι άνθρωποι που προσέρχονται με αυτή τη συμπτωματολογία, συνήθως έχουν επισκεφτεί αρχικά ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, προκειμένου να αποκλείσουν κάποια παθολογική αιτία, καθώς πολλά από τα συμπτώματα είναι σωματικά. Μπροστά στον ειδικό ψυχικής υγείας αναζητούν την άμεση ύφεση των κρίσεων καθώς πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δυσφορικό φαινόμενο που σε πολλές περιπτώσεις επηρεάζει τη λειτουργικότητά τους.
Η αντιμετώπιση τους συνήθως γίνεται με χρήση αγχολυτικών φαρμάκων (βενζοδιαζεπίνες) ή με χορήγηση συστηματικής αντικαταθλιπτικής αγωγής σε συνδυασμό με γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Ο τρόπος αυτός στοχεύει στην καταπολέμηση του συμπτώματος, παρακάμπτοντας την αιτία που το προκάλεσε. Για το λόγο αυτό πολλές φορές μετά την αρχική ύφεση εμφανίζεται υποτροπή.
Η υπαρξιακή θεώρηση
Η συστημική-υπαρξιακή προσέγγιση έρχεται να δώσει σημασία στην αιτία που προκάλεσε το σύμπτωμα. Έτσι το σύμπτωμα της κρίσης πανικού αποκτά νόημα και μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος του θεραπευόμενου. Πιο συγκεκριμένα, η κρίση πανικού αποτελεί ένα καμπανάκι κινδύνου. Δεν ωφελεί απλά να απενεργοποιήσουμε το συναγερμό και να μην ασχοληθούμε με την εσωτερική σύγκρουση που προκάλεσε την ενεργοποίησή του.
Συχνά οι άνθρωποι βιώνουν τις κρίσεις σαν προσωπική τους αποτυχία, σαν ψυχική αδυναμία. Οι κρίσεις πανικού όμως συμβαίνουν σε ανθρώπους που συνήθως έχουν δυο δυνατά χαρακτηριστικά. Είναι υπεύθυνοι, και έχουν όρεξη για ζωή. Έχουν επιθυμία. Ποτέ δε θα δούμε κάποιον ανεύθυνο άνθρωπο να παθαίνει κρίση πανικού. Επίσης, δε θα πάθουν ποτέ και όσοι δεν έχουν επιθυμίες, όσοι είναι βολεμένοι ή παραιτημένοι από τη ζωή. Δύο πολύ καλά χαρακτηριστικά λοιπόν, το αίσθημα ευθύνης και η όρεξη για ζωή για διάφορους λόγους έρχονται σε σύγκρουση στους ανθρώπους που βιώνουν κρίσεις πανικού. Σα να πατάει κάποιος στο αμάξι γκάζι και φρένο ταυτόχρονα.
Μέσω της ψυχοθεραπείας, μπορεί κάποιος να βρει τους λόγους για τους οποίους αυτά τα δύο συγκρούονται, για να μπορέσει στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει το αίσθημα ευθύνης αλλά και την επιθυμία του, με τρόπο που να τα χαίρεται και τα δύο.
